04/08. EFT ve havale işlemlerinde açıklama zorunluluğu geliyor !

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), finansal kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen EFT, havale ve nakit işlemlerde şeffaflığı artırmak, kayıt dışılığı önlemek ve finansal sistemin güvenliğini güçlendirmek amacıyla MASAK Genel Tebliği Taslağını hazırladı.

MASAK'tan yapılan açıklamada Türkiye'nin FATF (Financial Action Task Force) standartlarına uyumunun güçlendirilmesi ve ulusal/uluslararası yükümlülüklere etkin şekilde riayet edilmesi hedefi doğrultusunda, suç gelirlerinin tespit edilmesi, yurt dışına kaçırılması ve aklanmasının önlenmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla EFT, havale ve nakit işlemlerinin izlenmesine yönelik olarak FATF üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşımlar da dikkate alınarak bir taslak hazırlandı.

Taslak düzenlemeyle, finansal kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen nakit işlemlerde, beyanla başlayan ancak yüksek tutarlı işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formu ve dayanaklarıyla desteklenen kademeli bir yaklaşım öngörüldü.

200 bin-2 milyon TL arası en az 20 karakterli açıklama

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın sitesinde paylaşılan taslak tebliğe göre 200 bin TL ile 2 milyon TL arasındaki nakit işlemlerde işlem mahiyeti seçilecek, müşterinin "diğer", "bireysel ödeme" ve benzeri seçenekleri tercih etmesi durumunda minimum 20 karakterli işlem açıklaması temin edilecek.

2 milyon TL ila 20 milyon TL arası nakit işlemlerde ise müşterinde Nakit İşlem Beyan Formu doldurması istenecek. Nakit İşlem Beyan Formunda işlemin mahiyetine ilişkin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilecek.

20 milyon TL üzerinde kaynağı da sorulacak

Yayımlanan taslağa göre finansal kuruluşlar, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 20 milyon TL'yi aşan nakit işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formunun, detaylı bir açıklama içerecek şekilde ve ilgili dayanakları eklenmek suretiyle doldurulmasını sağlamakla yükümlü olacak. Yani söz konusu formun doldurulmasının yanında fonun kaynağında dair de açıklama yapılması zorunlu olacak.

1 Ocak 2026'da yürürlüğe girmesi planlanıyor

Görüşe açılan tebliğinin 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girmesi hedefleniyor. MASAK açıklamasına göre söz konusu taslağın geliştirilmesi ve yayımlanmaya hazır hale getirilmesi için çalışmalar devam ederken, mevcut taslakta yer alan konuların geliştirilmesi, değiştirilmesi veya katkıda bulunulması ile ilgili görüş ve öneriler 18 Ağustos 2025 tarihine kadar 'gorus@masak.gov.tr' adresine iletilebiliyor.

.

MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU GENEL TEBLİĞİ

(SIRA NO: 30)

(TASLAK)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 - (1) Bu Tebliğin amacı, Mali Eylem Görev Gücünün (FATF - Financial Action Task Force) Tavsiyeleri doğrultusunda suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele edilmesi amacıyla, 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasına yönelik olarak müşterinin tanınması tedbirleri kapsamında yükümlüler tarafından alınacak bazı sıkılaştırılmış tedbirlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Dayanak

MADDE 2 - (1) Bu Tebliğ, 10/12/2007 tarihli ve 2007/13012 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin 26/A maddesi ile 16/09/2008 tarihli ve 26999 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 - (1) Bu Tebliğde geçen;

a. Elektronik transfer: Gönderen adına bir finansal kuruluştan başka bir finansal kuruluştaki alıcıya elektronik araçlar kullanılmak suretiyle belli tutardaki para ve menkul kıymetin gönderilmesi amacıyla yapılan işlemi,

b. Finansal kuruluş: Tedbirler Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan kuruluşları,

c. Havale: Aynı finansal kuruluş bünyesindeki farklı hesaplar arasında belli tutardaki para ve menkul kıymetin gönderilmesi işlemini,

ç) Kanun: 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunu,

d. Nakit işlem: Yükümlüler nezdinde veya aracılığıyla gerçekleştirilen, fiziksel olarak para veya kıymetli maden yatırılması, çekilmesi, transferi veya ödenmesi niteliğindeki işlemleri,

e. Tedbirler Yönetmeliği: 10/12/2007 tarihli ve 2007/13012 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Sıkılaştırılmış Tedbirler

Elektronik transfer, havale ve nakit işlemlerde sıkılaştırılmış tedbirler

MADDE 4 - (1) Finansal kuruluşlar, müşterilerinin nakit işlemlerini yakından izlemek, görünürde makul hukuki ve ekonomik amacı bulunmayan ya da müşteri profiliyle uyumlu olmayan olağandışı büyüklük ve sıklıktaki nakit işlemlere özel dikkat göstermek, bu kapsamda talep edilen işlemin mahiyeti hakkında yeterli bilgi edinmek için gerekli tedbirleri almak ve müşteriden elde edilen bilgi, dayanak ve kayıtları istenildiğinde yetkililere sunmak üzere Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen süre boyunca muhafaza etmekle yükümlüdür.

(2) Bankalar ile ödeme ve elektronik para kuruluşları, elektronik transfer işlemleri ve havalelerde müşteriye işlemin mahiyetinin beyanı için en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunar. Ancak elektronik transfer işlemleri ve havalelerde, işlemin mahiyetinin beyanı için sunulacak seçeneklerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca elektronik transferler için belirlenen başlıklar haricinde asgari olarak; gayrimenkul alım ödemesi, motorlu taşıt alım ödemesi, borç verme/borç ödeme, hediye/bağış/yardım, vergi/resim/harç ödemesi, tazminat/sigorta ödemesi, avukatlık/danışmanlık/müşavirlik ödemesi, sağlık ödemesi, kripto/dijital varlık, şans oyunları/bahis ödemesi, eğlence/sosyal medya ödemesi başlıklarının yer alması zorunludur. Müşteriye sunulan seçenekler arasında işlemin mahiyetine ilişkin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir.

(3) Finansal kuruluşlar, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı, ikiyüzbin TL ile ikimilyon TL (bu tutarlar dahil) arasındaki nakit işlemlerde işlemin mahiyetinin beyanı için müşteriye en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunar. Bunlar arasında işlemin mahiyetine ilişkin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir.

(4) Finansal kuruluşlar, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı ikimilyonbir TL ile yirmimilyon TL (bu tutarlar dahil) arası nakit işlemlerde işlemin mahiyetinin beyanı için Tebliğ ekinde (Ek-1) yer alan Nakit İşlem Beyan Formunun doldurulmasını sağlamakla yükümlüdür. Nakit İşlem Beyan Formunda işlemin mahiyetine ilişkin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir.

(5) Finansal kuruluşlar, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı yirmimilyon TL'yi aşan nakit işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formunun, detaylı bir açıklama içerecek şekilde ve ilgili dayanakları eklenmek suretiyle doldurulmasını sağlamakla yükümlüdür.

(6) Nakit İşlem Beyan Formunun doldurulmasını gerektiren işlemlere dair müşteri veya müşteri adına işlemi yapanın onayı, Nakit İşlem Beyan Formunda yer alan tüm bilgilere yer verilmek kaydıyla işlem dekontu üzerine alınacak imza veya internet/mobil bankacılık, SMS OTP, dijital link, telefon bankacılığı yoluyla temin edilebilir. Ancak niteliği gereği işlemin mahiyetine dair belge temininin mümkün olmadığı durumlarda Nakit İşlem Beyan Formunun müşteri veya müşteri adına işlemi yapan tarafından doldurulması ve işlemin mahiyeti hakkında en az 50 karakter uzunluğunda açıklamanın yapılması zorunludur.

(7) Nakit işlemlerde işlemin mahiyetinin beyanı için sunulacak seçenekler asgari olarak Nakit İşlem Beyan Formundaki başlıkları içerir.(

(8) Mahiyeti bilinen (fatura ödeme, kredi kartı borcu ödeme, terminal üzerinden geçen işlemlerin hak ediş ödemesi, Kuyumcu Altın Değerleme Sistemi üzerinden yapılan işlemler vb.) elektronik transfer ve havaleler ile nakit işlemlerde müşteriden beyan almak yerine otomatik kayıt oluşturulabilir.

(9) İki ila altıncı fıkra kapsamında müşterinin kendisinden talep edilen hususları karşılamaması durumunda yükümlüler kendilerinden talep edilen işlemi gerçekleştirmez.

(10) Bu maddede öngörülen tedbirler finansal kuruluşların, elektronik transfer, havale ve nakit işlemlerle ilgili olarak başkaca tedbirler almalarına veya şüpheli işlem bildirimini gerektirecek durumlarda parasal tutara bakılmaksızın işlemin mahiyeti hakkında bilgi, açıklama ve belge talep etmelerine engel teşkil etmez.

(11) Aşağıda sayılan işlemlerde bu maddede belirtilen yükümlülüklerin uygulanması zorunlu değildir:

1. Bir müşterinin aynı finansal kuruluş içerisindeki hesapları arasında gerçekleştirilen işlemler,
   • Müşterinin kamu kurum ve kuruluşu olduğu işlemler,
     • Bankaların kendi aralarında gerçekleştirdikleri ve müşterinin banka olduğu işlemler, ç) Muhabir bankacılık kapsamında gerçekleştirilen işlemler,
       • ATM'lerden yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı Tedbirler Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen tutarı aşmayan elektronik transferler ve havale işlemleri,
         • ATM'lerden yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı ikiyüzbin TL'nı tutarı aşmayan nakit işlemler.

(12) Döviz cinsinden yapılacak işlemlerde parasal tutar, Tedbirler Yönetmeliğinin 48 inci maddesi uyarınca hesaplanır.

(13) Bu Tebliğin uygulanması açısından "işlemin mahiyeti" ifadesinden, nakit yatırma işlemlerinde para ve kıymetli madenin temin edildiği iş veya işlemler; nakit çekim, elektronik transfer ve havale işlemlerinde işlemin amacı; nakit işlem olarak yapılan elektronik transfer ve havalelerde ise hem para ve kıymetli madenin temin edildiği iş veya işlemler hem de işlemin amacı anlaşılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler Yükümlülük ihlalinde uygulanacak ceza

MADDE 5 - (1) Yükümlülerce bu Tebliğ ile getirilen hususlara riayet edilmemesi halinde Kanunda öngörülen cezalar uygulanır.

Yürürlük

MADDE 6 - (1) Bu Tebliğ 01/01/2026 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 7 - (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Ek-1

Ek-1